Junior en Senior Onderzoeksproject

De onderzoeksprojecten komen er op initiatief van de onderzoekers. Twee types van onderzoeksproject kunnen worden toegekend: junior en seniorprojecten. Met deze projecten wil het FWO het fundamenteel wetenschappelijk onderzoek bevorderen. Dit gebeurt op initiatief van de onderzoekers in alle wetenschappelijke disciplines.

Het financieringsprogramma voor projecten fundamenteel onderzoek heeft tot doel onderzoek te ondersteunen dat fundamentele onderzoeksvragen wil beantwoorden. Het is gericht op onderzoek gedreven door wetenschappelijke nieuwsgierigheid, met als enige of hoofdzakelijke doelstelling het creëren van kennis, de ontwikkeling dus van nieuwe kennis waarbij men geen concrete praktische toepassing of gebruik op het oog heeft. Vragen over de valorisatie van de onderzoeksresultaten zijn geenszins verplicht of zelfs relevant. Onderzoek ondersteund door middel van dit programma is volledig gewijd aan het overschrijden van de grenzen van bestaande kennis, mogelijk maar niet noodzakelijk met reële wetenschappelijke doorbraken. Deze doorbraken kunnen de vorm aannemen van resultaten met grote potentiële impact, hetzij wetenschappelijk, economisch, maatschappelijk, cultureel en/of op andere manieren, en die bestaande kennis, paradigma’s, technologieën en/of structuren zouden kunnen transformeren of radicaal veranderen.

Gedurfde nieuwe ideeën die zich helemaal aan het begin van de O&O-cyclus situeren, zijn even welkom als onderzoek dat multi- of interdisciplinair is. Aanvragers stellen hun eigen onderwerpen voor (bottom-up), er worden geen thema’s opgelegd. De omvang van aanvragersteams kunnen variëren van individuele onderzoekers tot verbanden van meerdere partners. Het programma biedt dus zeker mogelijkheden tot samenwerking tussen onderzoeksteams binnen en zelfs (in meer beperkte mate) buiten Vlaanderen. Bi- of multilaterale projecten die structurele samenwerking met onderzoekers in een reeks andere landen in Europa omvatten, zijn mogelijk in het kader van het WEAVE-programma, dat geïntegreerd is in het programma voor de fundamentele projecten.

Om een gelijk speelveld te creëren, is het programma voor projecten fundamenteel onderzoek opgedeeld in een junior competitie, voor aanvragers met een postdoctorale senioriteit van niet meer dan 12 jaar, en een senior competitie voor aanvragers met een PhD postdoctorale senioriteit van meer dan 12 jaar.

Het programma voor fundamentele onderzoeksprojecten onderscheidt zich aldus van financieringsprogramma’s gericht op toegepast onderzoek (of experimentele ontwikkeling ) aan de ene kant en programma’s die strategisch basisonderzoek ondersteunen met innovatiepotentieel op lange termijn aan de andere kant.

• 15 januari 2024: oproep open
• Maart 2024: interne deadlines (contacteer tijdig de verantwoordelijke dienst van de onthaalinstelling voor de overdracht van de aanvraag tussen promotor-woordvoerder en onthaalinstelling)
• 2 april 2024 om 17 u.: oproep gesloten (uiterste indiendatum via FWO e-loket door de hoofdonthaalinstelling)
• 9 - 20 september 2024: rebuttal fase (schriftelijk)
  • 20 september 2024 om 23u59: rebuttal fase gesloten (uiterste indiendatum via FWO e-loket door de promotor-woordvoerder)
• 21 oktober – 15 november 2024: (fysieke) panelvergaderingen
• 13 december 2024: bekendmaking resultaten
• 1 januari 2025: start project
• Januari 2025: feedback over de aanvraag bezorgd aan de promotor-woordvoerder

• Periode: in principe 4 jaar, minimum 2 jaar
• Personeel- en werkingsmiddelen: minimum € 50.000 per jaar voor het hele project (alle partners inbegrepen) en maximum € 145.000 per jaar per deelnemende instelling, met uitzondering van de niet-Vlaamse partners die 10 % van het totale projectbudget kunnen ontvangen.
• Uitrusting: maximum € 150.000 per project
• Slaagpercentage: 18 procent (2023)

• Als ploeg van onderzoekers hebben jullie nood aan werkings-, uitrustings- en/of personeelskredieten.
• Jullie onderzoek wordt uitgevoerd aan een ontvankelijke Vlaamse hoofdonthaalinstelling, eventueel in samenwerking met andere Vlaamse en/of federale onderzoeksinstellingen (Artikel 7); een niet-Vlaamse onderzoeksinstelling kan voor 10% delen in het onderzoeksbudget.
• Jullie onderzoeksproject wordt uitgevoerd onder leiding van een promotor-woordvoerder, eventueel in samenwerking met andere (co)promotor(en) (Artikel 10 - 12).
• Een onderzoeker kan per aanvraagronde voor maximaal twee onderzoeksprojecten fundamenteel onderzoek optreden als promotor-woordvoerder, promotor of copromotor, ongeacht of je daarbij budget aanvraagt of niet. Het totaal van de aangevraagde en lopende onderzoeksprojecten fundamenteel onderzoek mag niet groter zijn dan twee. De datum waarop een nieuw toegekend onderzoeksproject fundamenteel onderzoek normaliter zou starten geldt als referentiedatum voor het berekenen van dit totaal. Concreet betekent dit dat maar 1 project lopende mag zijn op het moment dat het aangevraagde project zal starten. Indien er op het moment van de aanvraag reeds 2 projecten lopende zijn, moet 1 van beide projecten beëindigd zijn op 31 december van het jaar waarin de aanvraag wordt ingediend. Deze bepaling omvat ook de Lead Agency Procedure (LAP) projecten en de aangevraagde WEAVE projecten. Voor (co)promotoren van een partnerinstelling binnen een instelling-overschrijdend project zonder eigen budget telt het project niet mee voor dit totaal.
• Voor junior-projecten moeten een promotor-woordvoerder en alle (co)promotoren hun eerste doctoraatsdiploma maximaal 12 jaar voor de uiterste indiendatum van het project verworven hebben.
• Voor senior-projecten moet een promotor-woordvoerder of (co)promotor hun eerste doctoraatsdiploma meer dan 12 jaar voor de uiterste indiendatum van het project verworven hebben.
• ZAP-leden die in het jaar van de indiening van de aanvraag of tijdens de looptijd van het daarop toegekende project op emeritaat gaan, kunnen nog twee aanvragen indienen (zijnde het voor alle aanvragers bepaalde maximum). Zij dienen zich vanaf het emeritaat wel te laten vervangen als promotor(-woordvoerder) door een ZAP-lid dat als copromotor aan dezelfde hoofdonthaalinstelling mee de projectaanvraag indiende en zij kunnen vanaf dan als ‘emeritus met opdracht’ in het project participeren als copromotor, ook op onbezoldigde basis.
• Alle materiaal, verworven dankzij een werkings- of uitrustingskrediet van het FWO, wordt eigendom van de universiteit. Als jullie wensen gebruik te maken van core facilities bij de uitvoering van het project, zorg dan dat de vergoeding daarvoor correct begroot wordt onder de kostencategorie ‘werking’.
• De onthaalinstelling is werkgever van het personeel bezoldigd op onderzoeksprojecten.
• Aan (co)promotoren kan geen enkele bezoldiging  of cumulatie met een bezoldiging worden toegestaan in het kader van een onderzoeksproject.
• De geschatte reële kost (contacteer HR departement of de bevoegde dienst van jullie instelling) dient te worden aangevraagd indien de naam van de onderzoeker is gekend. Indien het aan te werven personeelslid nog niet is gekend kunnen indicatieve bedragen worden gebruikt.
• Bovenop de onderzoeksmiddelen voor het toegekende project wordt een overhead van 6 procent aan de onthaalinstelling(en) toegekend.
• Jullie gaan akkoord met de clausule wetenschappelijke integriteit

• Jullie dienen de aanvraag in via de online applicatie.
• Er wordt op één van drie manieren toestemming gegeven voor de samenwerking tussen instellingen:
  • Partners die ook als hoofdonthaalinstelling kunnen optreden: de verklaring wordt rechtstreeks aan het FWO bezorgd.
  • Vlaamse partners die niet als hoofdonthaalinstelling kunnen optreden: de promotor-woordvoerder verzamelt de ondertekende consent form en laadt deze op als bijlage bij het aanvraagformulier. Bekijk het sjabloon voor deze verklaring.
  • Niet-Vlaamse partners: een samenwerkingsakkoord wordt afgesloten ten laatste 9 maanden na de start van het project en deze wordt bewaard door de Vlaamse hoofdonthaalinstelling.
• Elke (co)promotor(-woordvoerder) dient ook een CV toe te voegen aan de aanvraag. Hiervoor moet het standaardsjabloon gebruikt worden.
• Jullie aanvraag wordt aan een aantal externe referenten ter evaluatie voorgelegd.
• Rebuttal: Jullie kunnen reageren op de bemerkingen van de externe referenten en interne evaluatoren (leden FWO-expertpanels) van 9 tot 20 september 2024. De promotor-woordvoerder van de aanvraag ontvangt hiertoe aan het begin van de rebuttalfase een uitnodigingsmail op het (primaire) emailadres opgegeven in het e-loket, dat wil dus zeggen het e-mailadres waarmee de aanvraag is overgedragen aan de hoofdonthaalinstelling van de promotor-woordvoerder. Het is belangrijk na te gaan of het uitnodigingsbericht van het FWO niet beland is in een spam-folder van de promotor-woordvoerder.
• Indien je op 9 september geen bericht hebt ontvangen dien je het FWO daar zo snel mogelijk van op de hoogte te brengen.
• Leden van een aanvraagteam wordt aangeraden op voorhand afspraken te maken over het opstellen en indienen van de rebuttal in het geval dat de promotor-woordvoerder door overmacht verhinderd zou zijn dat zelf te doen. In elk geval dient ‘overmacht’ telkens aangetoond te worden met een medisch attest of een ander relevant officieel bewijsstuk.
• De FWO-expertpanels buigen zich over de aanvragen. 
• Niet meer dan de helft van het budget van eenzelfde expertpanel kan worden toegekend aan projecten waaraan uitsluitend (co)promotoren met een affiliatie aan het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) participeren. Deze regel geldt niet voor aanvragen die (co)promotoren met VIB-affiliatie indienen in samenwerking met één of meerdere (co)promotoren zonder VIB-affiliatie.
• De expertpanels brengen verslag uit aan de raad van bestuur.
• De raad van bestuur neemt de finale beslissing tot toekenning.
• Jullie krijgen nadien feedback over deze beslissing.

Het FWO doet voor de evaluatie van de projecten fundamenteel onderzoek beroep op 31 discipline-specifieke expertpanels en één specifiek interdisciplinair panel. De aanvrager is steeds zelf verantwoordelijk voor de keuze van het expertpanel dat zijn aanvraag moet evalueren. Een handig middel om te bepalen binnen welk panel jouw onderzoek thuis hoort, zijn de scopes die per panel werden gedefinieerd. Een overzicht van de scopes kan je hier terugvinden.

Evaluatie- en selectieprocedures worden toegelicht tijdens een aantal infosessies en in deze presentatie. Deze presentatie laat toe om het evaluatie- en selectieproces te begrijpen, en een aanvraag in te dienen die tegemoetkomt aan de evaluatiecriteria.

Het aanvraagformulier voor dit ondersteuningsprogramma is sinds 2022 aangepast om ruimere aandacht te schenken aan diverse onderzoekersprofielen en onderzoeksresultaten.

Het gaat om de fusie van de subrubrieken betreffende peer reviewed articles tot één rubriek (dus zonder onderscheid Web of Science, VABB-SHW e.a.), meer duiding bij ‘other output and impact’ in het cv-sjabloon, de invoering van een ‘research statement’ waarbij ‘short cv’ en ‘carreer path’ samenvallen zodat de onderzoeker de mogelijkheid krijgt om een narratief toe te voegen, de optie om de vijf belangrijkste publicaties en/of prestaties van de laatste vijf jaar te vermelden en toe te lichten, en de opgave van de reeds verworven onderzoeksfinanciering gedurende de laatste vijf jaar.

Ook de evaluatieprocedure is in deze zin aangepast: in de scoreroosters zijn de descriptoren bij de scores aangevuld met de nieuwe elementen in de aanvraag.

De bedoeling van deze aanpassingen bestaat er dus in om onderzoekers de gelegenheid te geven om een waaier aan wetenschappelijk relevante activiteiten, vaardigheden, ervaringen en verwezenlijkingen te tonen. Hiermee volgt het FWO een internationale evolutie weg van een eenzijdige focus op ‘klassieke’ outputcriteria (zoals publicaties, bibliometrie, patenten e.d.) en in de richting van een bredere kijk op wat wetenschap kan zijn en bewerkstelligen, met respect voor de specificiteit van elke discipline. De aangepaste aanvraagformulieren willen de aanvrager dus helpen om die veelzijdigheid te tonen.

Verder zijn in het aanvraagformulier twee vragen toegevoegd over ‘responsible research and innovation’: één over de mate waarin rekening is gehouden met ‘gender/sex and diversity’ bij het onderzoeksopzet en één over het betrekken van maatschappelijke actoren bij het onderzoek. Voor beide vragen kan men het antwoord motiveren en desgevallend aangeven waarom die aspecten niet relevant zouden zijn voor de aanvraag. Ze zijn bedoeld om te sensibiliseren rond deze aspecten van wat als verantwoord onderzoek en innovatie wordt begrepen.